Salt Galata’da Yeni Sergi: Sosyalizme Tercüme

Sosyalizme Tercüme sergisi, Türkçe konuşan topluluğun az bilinen tarihine ışık tutuyor. Bu etkileyici sergi, 24 Ekim’de Salt Galata’da ziyarete açılıyor. Kosova ve Makedonya odaklı olarak, Yugoslavya’da yaşayan Türkçe konuşan topluluğun geçmişini mercek altına alıyor. Bu sergi, sosyalist ideolojinin çok uluslu bir bağlamda Türk kimliğine etkilerini inceliyor.

Serginin tarihçesi, 1920 yılına dayanıyor. Bu dönem, Yugoslavya Krallığı’ndaki ezilen Müslüman halkların kurtuluşu için sol fikirlerin peşine düştüğü yıllar. Sergi, Krallık rejiminin baskılarıyla kesintiye uğrayan sosyalist gelecek hayalini yeniden canlandıran aktivistlerin hikayelerini paylaşıyor. Sosyalist Yugoslavya’nın karmaşık gerçekliğiyle bağ kurarak, bu geçmişin derinliklerine iniyor ve 1980’lerin sonuna kadar uzanan bir yolculuğa davet ediyor.

Yugoslavya’daki Türkçe konuşan topluluk, resmi kayıtlara göre nüfusun küçük bir kısmını oluşturmasına rağmen, bu dönem içinde çeşitli kültürel ve siyasi girişimlere ev sahipliği yapmış. Gazete ve süreli yayınlar gibi önemli yapılar kurulmuş. Bu girişimler, milliyetçiliğe karşı eleştirel bir yaklaşım geliştirme fırsatları sunarken, aynı zamanda 1990 savaşları sırasında oluşan “totaliter” ve “etno-milliyetçi” söylemlerin sorgulanmasına zemin hazırlamış.

Tarihî Belgeler ve Üretimler

Sosyalizme Tercüme sergisi, özel arşivlerden ve halk kütüphanelerinden edinilen, çoğu ilk kez sergilenecek olan tarihî belgeleri barındırıyor. Sergide, Mustafa Emin Büyükcoşkun, Yane Calovski, Hana Miletić, Ahmet Öğüt, Fevzi Tüfekçi ve Dilek Winchester gibi sanatçıların eserleri bir araya geliyor. Eserler, Enternasyonalizm ve dayanışma temelli ulusal bilincin nasıl inşa edildiğini sorguluyor. Yugoslav sosyalizmi döneminin özyönetim ve Bağlantısızlar Hareketi gibi özgün özellikleri, Türkçe konuşan topluluğun temsil biçimlerini şekillendiriyor.

Güncel ve Tarihî Dinamikler

Sergi, geçmişten günümüze uzanan karmaşık dinamikleri ele alarak, güncelliğini koruyan özgün bir anlatı oluşturuyor. Sosyalizme Tercüme, farklı kültürel yapıları vurgularken, katılımcılara yeni bir bakış açısı sunuyor. Serginin programı, 24 Ekim 2024 – 23 Şubat 2025 tarihleri arasında Salt Galata’da görülebilir. Ayrıca sergi paralelinde düzenlenecek kamu programları, saltonline.org ve Salt’ın sosyal medya hesapları aracılığıyla takip edilebilir.

Asya International Movers, Eureko Sigorta ve Jotun’un katkılarıyla gerçekleştirilen Sosyalizme Tercüme: Yugoslavya’da Türkçe sergi programı, Merve Elveren tarafından düzenlenirken, araştırma kısmında Sezgin Boynik ve Tevfik Rada (Pykë-Presje) yer alıyor. Sergi tasarımı ve prodüksiyonu Emirhan Altuner tarafından üstlenilmişken, sergi koordinatörlüğünü Sezin Romi yürütmekte.