Paylaş:
Avrupa Komisyonu, yeni 𝑨𝒈𝒐𝒓𝒂𝑬𝑼 programı kapsamında Yaratıcı Avrupa’nın bütçesinin iki katına çıkarılmasını önerdi. Program altında kültür, medya ve demokrasiye 8,6 milyar Euro kaynak ayırmayı planlıyor. 2028-2034 dönemini kapsayacak olan Avrupa Birliği’nin yeni Çok Yıllı Mali Çerçevesi (MFF) için ilk teklif açıklandı. Avrupa Komisyonu, AgoraEU adını verdiği yeni program kapsamında kültür, medya ve sivil toplum alanlarına 8,6 milyar avroluk dev bir bütçe ayırmayı önerdi. Bu rakam, mevcut dönemdeki AB kültür bütçesi ve değerler programlarının toplam bütçesinin neredeyse iki katı. AgoraEU’nun içinde üç ana başlık yer alıyor: Creative Europe – Culture, MEDIA+ ve Democracy, Citizens, Equality, Rights and Values (eski adıyla CERV). Bu üç ayaklı yapı, kültürel üretimi, medya özgürlüğünü ve demokratik katılımı kapsayan geniş bir destek sistemi oluşturuyor.
AB Kültür Bütçesi Tarihi Bir Artış Gösteriyor
Yeni bütçe teklifine göre, Creative Europe – Culture koluna 1,8 milyar avro ayrılacak. Bu rakam, mevcut programda kültür için ayrılan yaklaşık 806 milyon avroya kıyasla önemli bir artış anlamına geliyor. AB kültür bütçesi, özellikle sanatçılar arası hareketlilik, Avrupa Kültür Başkentleri, kültürel ağlar ve kapasite geliştirme gibi başlıklarda büyük fark yaratıyor. AgoraEU ile bu yapıların hem kapsamı genişletilecek hem de finansman süreçleri sadeleştirilecek. Örneğin, projelere sağlanan desteklerde toplu ödeme (lump sum) yöntemi standart hale getirilecek. Bu yaklaşımın, sanat ve kültür alanında çalışan kuruluşlara daha fazla esneklik ve öngörülebilirlik kazandırması bekleniyor.
AgoraEU Programı Kültür İçin Ne Vadediyor?
AgoraEU programı, yalnızca bir bütçe değil; aynı zamanda bir gelecek vizyonu. Kültür alanında fonlanan projeler artık daha yatay ve çok yönlü olacak. Özellikle kuşaklar arası adalet, kapsayıcılık ve kültür politikaları üretimi gibi yeni temalar da programın odağında yer alıyor.
Programda yer alacak başlıca destek başlıkları şunlar:
- Ulusötesi işbirliği projeleri
- Avrupa Kültür Başkentleri
- Avrupa Miras Etiketi
- Sanatçılar için hareketlilik desteği
- Avrupa düzeyinde kültürel platformlar
- Kültürel ödüller
AgoraEU ayrıca kültürün diğer sektörlerle iş birliğini teşvik eden çok paydaşlı yapıları da destekleyecek.
Parlamento ve Konsey Süreci Yeni Başladı
Komisyon’un sunduğu bu ilk teklif, uzun sürecek bir müzakere döneminin başlangıcını oluşturuyor. 2025 sonbaharında Avrupa Parlamentosu ve Avrupa Birliği Konseyi ilk değerlendirmelerini sunacak. Parlamento, öneriye dair bir karar alacak; Konsey ise bu kararı ya olduğu gibi kabul edecek ya da değişiklik önerileri sunacak. 2026-2027 boyunca bu görüşmelerin sürmesi bekleniyor. Nihai bütçenin 2027 yılı sonunda onaylanması hedefleniyor. Bu süreçte AB kültür bütçesi savunucuları, özellikle Creative Europe – Culture kolunun bağımsız yapısının korunması için aktif kampanyalar yürütüyor. Culture Action Europe gibi kuruluşlar, önerilen bütçenin “ancak asgari seviyede yeterli” olduğunu belirtiyor ve Parlamento ile Konsey’i daha güçlü bir destek için adım atmaya çağırıyor.
AgoraEU Programı Avrupa’nın Kültür Rotasını Belirliyor
AgoraEU, yalnızca bir program değil, Avrupa’nın kültürel ve demokratik vizyonunun omurgası. AB kültür bütçesi, bu vizyonun hayata geçmesini sağlayacak araçların başında geliyor. Toplamda 8,6 milyar avroluk bu fonun 1,8 milyar avrosu kültür, 3,2 milyar avrosu medya ve 3,6 milyar avrosu demokrasi, vatandaşlık ve eşitlik alanlarına ayrılmış durumda. Bu yeni yapı, sektörel sınırları aşan bir finansman anlayışıyla, kültürel aktörlerin yalnızca üretim değil, politika geliştirme süreçlerine de katılmasını hedefliyor.
Gözler 2025’teki Danimarka Başkanlığında
Aralık 2025’te, AB Konseyi’nin dönem başkanı Danimarka, müzakereler için kullanılacak ilk bütçe taslağını yayımlayacak. Bu belge; hangi başlıklarda uzlaşma arandığını, hangi kalemlerin yeniden değerlendirileceğini gösterecek. Bu noktadan sonra kültür sektörünün birlikte hareket etmesi, AgoraEU içindeki Creative Europe – Culture kolunun hem görünürlüğünü hem etkisini artırması için hayati önem taşıyor. AgoraEU, Avrupa kültürü için yeni bir dönemin eşiğinde. Ancak bu sadece bir başlangıç. Şimdi görev; sanatçılar, sivil toplum örgütleri ve kültür profesyonelleri için bu bütçenin güçlenmesi adına birlikte hareket etmek.