ÖZEL BİR SEÇKİ: “SİNEMATOGRAFİK HAZLAR”

Pera Film’in Eye Film Müzesi iş birliğiyle gösterime sunduğu seçki, izleyiciyi sinemanın 128 yıllık tarihine ışık tutan bir yolculuğa çıkarıyor. Avrupa sinemasının en eski örneklerinin yer aldığı “Sinematografik Hazlar: Eye Film Müzesi’nden Bir Seçki” başlıklı program 4 Haziran’a kadar Pera Müzesi oditoryumunda izlenebilir. 

Suna ve İnan Kıraç Vakfı Pera Müzesi Film ve Video Programları, “Sinematografik Hazlar: Eye Film Müzesi’nden Bir Seçki” başlıklı yeni programını Uluslararası Müzeler Günü kapsamında sinemaseverlerle buluşturuyor. Eye Film Müzesi iş birliğiyle düzenlenen, küratörlüğünü Elif Rongen-Kaynakçi’nin üstlendiği program 4 Haziran’a kadar Pera Müzesi Oditoryumu’nda izleyicisini bekliyor.

Avrupa’nın önde gelen film müzeleri arasında yer alan Eye Film Müzesi, Hollanda film mirasını ve sinema kültürünü korumak ve dünyaya tanıtmak üzere 1946’dan bu yana faaliyet gösteriyor. 1897-1902 dönemine ait yaklaşık 200 filmden oluşan Mutoscope ve Biyograf Koleksiyonu, Pera Film iş birliğinde düzenlenen “Sinematografik Hazlar: Eye Film Müzesi’nden Bir Seçki” programı kapsamında İstanbul’da ilk kez izleyiciyle buluşuyor. Programda ayrıca, 2011 yılında UNESCO tarafından dünya mirası olarak kabul edilen Desmet Koleksiyonu’ndan beş filmlik bir seçki, Eye Film Müzesi’nin eski sanat yönetmeni Peter Delpeut imzalı Yasak Arayış, Hollanda tarihinin en büyük yapım şirketi Filmfabriek Hollandia’nın en önemli filmi Kuzeyli Carmen ve erken dönem komedisi Kârlı Bir Takas yer alıyor.

Avrupa sinemasından nadir örnekler 
Göz Alıcı Biyograf: Avrupa Sinemasının En Eski Örnekleri (1897-1902), Eye Film Müzesi’nde saklanan en eski filmlerin yer aldığı Mutoscope ve Biyograf Koleksiyonu’ndan bir seçkiyi beyazperdeye taşıyor. Orijinal 68 mm filme çekilmiş 200’den fazla filmi bir araya getiren seçkide; farklı içerik ve ritimlere sahip bu çok kısa ve birbiriyle bağlantısı olmayan filmlere, Daan van den Hurk’un piyanoyla bestelediği film müziği eşlik ediyor. Eye ve İngiliz Film Enstitüsü koleksiyonlarından seçilen 50 filmin yüksek kalitede taranarak restore edilmesini sağlayan proje, Avrupa Komisyonu’nun Avrupa’dan Film Mirasına Övgü programı tarafından finanse ediliyor.

İlk dönem film endüstrisinde kadın egemenliği
2011 yılında UNESCO tarafından dünya mirası olarak kabul edilen Desmet Koleksiyonu, beş filmlik bir seçkiyle Pera Film programında yer alıyor. Le Acque miracolose (1914), Fleurs des champs (1912), Anna Karenina (1911), Das Geheimschloss (1914) ve A Lady and Her Maid (1913) filmlerinden oluşan Desmet Koleksiyonu: Önce Kadınlar! seçkisi, bugün sinemada kadınların yetersiz temsiline baktığımızda aklımıza gelebileceklerin aksine, kadınların film endüstrisinin ilk döneminin önemli bir parçasını oluşturduğunu gözler önüne seriyor. Yönetmen, senarist, yapımcı gibi yönetici kademelerde çok sayıda kadının olmasının yanı sıra, ekranda canlandırılan kadınlar da çoğu zaman cesur ve modern karakterlerdi. Desmet Koleksiyonu: Önce Kadınlar! seçkisi, 1910’ların başında hakim olan sinema izleme deneyiminden hareketle hazırlandı: Bu geleneğe göre, bir komediyle başlayıp ardından kurmaca türünde veya kurmaca olmayan kısa filmlerin ve uzun metrajlı bir filmin gösterildiği program, genellikle kısa bir komediyle sona ererdi.

Gerilim, komedi, sessiz film 
Eye Film Müzesi’nin eski sanat yönetmeni Peter Delpeut’un yönetmenliğini üstlendiği, Güney Kutbu’na yapılan bir keşif gezisinden hayatta kalan tek kişinin hayali hikâyesini anlatan Yasak Arayış, arşiv görüntülerini kullanarak Amundsen, Scott ve Shackleton’ın döneminden öncü kaşiflerin kaderlerini işleyen gerilim benzeri bir hikâye yaratıyor. Frank Hurley, Odd Dahl ve Herbert Ponting gibi cesur kameramanların gerçek keşif gezileri sırasında çektiği görüntüler, izleyiciye neyin gerçek neyin sahte olduğunu sürekli sorgulatan yapısıyla, sahte belgesel türünün önemli örnekleri arasına girmeyi başarıyor.

Hollanda tarihinin en büyük yapım şirketi Filmfabriek Hollandia’dan çıkan en önemli film olan Kuzeyli Carmen, Fransız besteci Georges Bizet’nin aynı adlı operasıyla bilinen ve Prosper Mérimée’nin kaleminden çıkan Carmen novellasının bir uyarlaması. Hollanda sinemasının dönüm noktası olarak nitelenen, yönetmenliğini Maurits H. Binger ve Hans Nesna’nın üstlendiği, başrolünde 1910’lar Hollanda sinemasının en büyük yıldızı Annie Bos’un yer aldığı film, ünlü film müziği bestecisi Donald Sosin’in yeni bestesiyle sinemaseverlere sunuluyor.

Gösterim programında Kuzeyli Carmen ile birlikte yer alan erken dönem komedisi Kârlı Bir Takas ise, günlük hayatın spontane anlarının yer aldığı kareleriyle izleyicide zaman zaman bir belgesel hissi yaratıyor. 1913 yapımı sessiz film, Louis H. Chrispijn Senior’ın imzasını taşıyor.

“Sinematografik Hazlar: Eye Film Müzesi’nden Bir Seçki” film programı 4 Haziran’a kadar Pera Müzesi oditoryumunda izlenebilir.

Gösterim Programı:

26 Mayıs Cuma 
19.00 Desmet Koleksiyonu: Önce Kadınlar!
Le Acque miracolose (9’)
Fleurs des champs (3’)
Anna Karenina (10’)
Das Geheimschloss (54’)
A Lady and Her Maid (13’)

21.00 Yasak Arayış (71’)

31 Mayıs Çarşamba
19.00 Göz Alıcı Biyograf: Avrupa Sinemasının En Eski Örnekleri (1897-1902) (52’)

2 Haziran Cuma
19.30 Desmet Koleksiyonu: Önce Kadınlar!

4 Haziran Pazar 
15.00 Kuzeyli Carmen (57’)
Kârlı Bir Takas (15’)