Hacettepe’de Göç, Dijital Hikayeler ve Kültürlerarası İletişim

“Kültürlerarası İletişim: Karşılaşmalar ve Diyaloglar” başlıklı sempozyum, Hacettepe Üniversitesi İletişim Fakültesi tarafından 20 Ekim 2025 tarihinde gerçekleştirildi. Mehmet Akif Ersoy Salonu’nda gün boyu süren etkinlik, günümüz toplumlarının en yakıcı meselelerini akademik perspektifle ele aldı. Sempozyumun açılışı, Dekan V.  Prof. Dr. Uğur Sadioğlu ve Hacettepe İletişim Fakültesi Kurucu Dekanı, Kadir Has Üniversitesi Yaratıcı Endüstriler Platformu (KHAS-YEP) Direktörü Prof. Dr. Asker Kartarı’nın konuşması ile yapıldı.

Kurucu Dekanı olduğu İletişim Fakültesi’nde, sempozyumu düzenleyen ve konuşmacı akademisyenlerin büyük kısmının eski öğrencisi veya asistanı olması nedeniyle etkinlik için özel bir anlam taşıyan Prof. Dr. Kartarı, “Etnografi Temelli Kültürlerarası İletişim’in Doğu’ya Yolculuğu” başlıklı konuşmasında alandaki kurucu birikimini aktardı. Prof. Dr. Kartarı, kültürlerarası iletişim disiplininin oluşum ve gelişim sürecini, bu disiplini akademik ve kamusal çerçevede Türkiye’ye nasıl taşıdığını ve bu alanda yaptığı çalışmaları; disiplinin Türkiye’de kendi tarafından verilen ilk dersleri, ilk anabilim dallarını, ilk araştırmaları ve ilk kadroları detaylıca anlattı.

Kültürel karşılaşmaların ve diyalogların artan önemine dikkat çekilen sempozyumda, göçmen deneyimlerinden influencer düzenlemelerine kadar geniş bir yelpazedeki güncel tartışmalar mercek altına alındı. Sempozyumda; göç, kimlik, dijital hikaye anlatımı ve kültürel diplomasi gibi kilit konular ele alındı.

Gündem: Göç Konusuna Kültürlerarası İletişim Perspektifinden Bakmak

Prof. Dr. Reyhan Atasü Topçuoğlu başkanlığında gerçekleşen ilk oturum, Türkiye’deki ve Avrupa’daki göç süreçlerinin iletişim boyutuna odaklandı. Doç. Dr. Gülsüm Depeli Sevinç ve Bağımsız Araştırmacı Dr. Görkem Uzunali, Ankara’da yaşayan 20 göçmenle yaptıkları görüşmeler üzerinden “Suriyeli Göçmenler Neler Anlatıyor? Kültürlerarası İletişimin Olanak ve Sınırlılıkları” başlıklı bildiriyi sundu. Bildiri, göçmenlerin günlük yaşamındaki ayrımcılık deneyimlerini ve karşılıklı entegrasyonun olanaklarını saha verileriyle betimsel olarak ortaya koymayı amaçladı. Araştırmacılar, bilhassa dil bariyerini aşma ve göçmenin güvenini kazanma gibi saha zorluklarının, araştıran ve araştırılan karşılaşmasını kültürlerarası iletişim deneyimine dönüştürdüğünü vurguladı.

Oturumda dikkat çeken bir diğer çalışma ise Dr. Hatice Şule Gelibolu’dan geldi. Gelibolu, 2011-2025 yılları arasında DergiPark’ta yayımlanan makaleleri inceleyerek, Türkiye’deki akademik bilgi üretiminde kültürlerarasılık çerçevesinin nasıl inşa edildiğini eleştirel bir mercekle inceledi. Çalışmanın ön bulguları, kültürlerarasılık söyleminin akademide çoğunlukla uyum ve entegrasyon eksenli kurgulandığını ortaya koydu. Ayrıca Arş. Gör. Evin Sevgi Baran, Almanya’daki üçüncü kuşak Ezidilerin kimlik inşası ve yurt toprağı ile kurdukları karmaşık ilişkiyi tartışarak, kültürlerarası iletişim yeterliliğine dair önemli sonuçları analiz etti.

Dijital Hikayeler ve Kimlik İnşası: Sofrada Buluşmak

Öğle yemeği arasının ardından Doç. Dr. Burcu Şimşek başkanlığında gerçekleşen ikinci oturum, dijital ve kültürel karşılaşmaların izini sürdü. Doç. Dr. Şengül İnce, “Sofrada Buluşmak: Göçmenler ve Yereller Arasında Kimlik, Önyargı ve Diyalog” başlıklı çalışmasıyla yemek kültürünün, kültürel kimliğin kurulmasında ve toplumsal etkileşimlerdeki merkezi rolünü inceledi. İnce, yemek kültürünün hem farklılıklar nedeniyle çatışmaya yol açarken, hem de ortak tatlar ve sofra etrafında kurulan ilişkilerle diyalog ve paylaşım imkânı yaratan bir kültürel temas alanı olduğunu belirtti.

Dr. Gökçe Zeybek Kabakçı, “‘Merhaba Hacettepe’ Dijital Hikâyeleri” atölye deneyimi üzerinden uluslararası öğrencilerin üniversite çatısı altındaki kültürel uyum ve aidiyet süreçlerini inceledi. Bildiri, uluslararası öğrenci hareketliliğinin yeni aidiyetlerin keşfedildiği ve kültürel köprülerin inşa edildiği bir alan olduğunu vurguladı. Dr. Eda Çetinkaya Yarımçam ise, Fas ve Türkiye’de gerçekleştirilen “Vizesiz Hikâyeler” atölyelerinde mültecilerin deneyimlerini bireysel hikayeler üzerinden aktarmanın, sosyal bilimlerde metodolojik bir araç olarak alan katkısını yeniden düşündürdüğünü belirtti.

Kültürlerarası İletişimde Güncel Tartışmalar: Diplomasi ve Influencer Düzenlemeleri

Doç. Dr. Engin Sarı başkanlığındaki son oturum, güncel ve disiplinler arası konulara ayrıldı. Prof. Dr. F. Mutlu Binark, Türkiye-Japonya diplomatik ilişkilerinin 100. yılı bağlamında Anma Pulları üzerinden Japon kültürel diplomasi politikasını mercek altına aldı. Dijitalleşmenin hukuki ve sosyal boyutları ise Dr. Şule Karataş Özaydın ve Doç. Dr. Emek Çaylı’nın bildirilerinde ele alındı. Dr. Özaydın, “Dışarıdan Gelen Kurallar, İçeriden Gelen Taktikler: Türkiye’de Influencer Düzenlemesinin Kültürlerarası Süreci” başlıklı çalışmasıyla, yasal düzenlemelerin kültürel değerler ve iletişim alışkanlıkları tarafından nasıl şekillendiğini analiz etti. Doç. Dr. Çaylı ise, Avrupa’daki Göçmen Mikro-Influencer’lar (MMI) üzerine teorik ve metodolojik bir tartışma sunarak, göçmen vlogerların yaşam ve göç fikrine ilgi duyan kitlelere ulaşmasını inceledi. Son olarak Dr. Aslı Açan, bilişsel dilbilim perspektifinden Türkçe ve İngilizcede kolektivizm ve bireycilik metaforlarını karşılaştırmalı olarak inceleyerek, kültürel temsillerin dilin kavramsal yapısındaki yansımalarını ortaya koydu.

Hacettepe Üniversitesi İletişim Fakültesi öğretim üyeleri ve akademisyenlerinin büyük katkı sağladığı sempozyum, kültürlerarası iletişim çalışmalarının zengin ve çok boyutlu doğasını bir kez daha gözler önüne serdi. Sempozyum Düzenleme Kurulu’nda Doç. Dr. Gülsüm Depeli Sevinç, Doç. Dr. Şengül İnce ve Arş. Gör. Evin Sevgi Baran görev aldı.

Sempozyum programı ve özet kitapçığa resmi web sitesinden ulaşabilirsiniz.